Het verschil tussen een agentuur- en bemiddelingsovereenkomst kan nogal eens tot onduidelijkheid leiden. Het belangrijkste verschil tussen agentuur en bemiddeling ligt in de aard van de relatie en de verantwoordelijkheden van de betrokken partijen. Een handelsagent vertegenwoordigt de principaal en kan namens deze overeenkomsten sluiten, terwijl een tussenpersoon bemiddelt tussen de opdrachtgever en derden zonder zelf de overeenkomst te sluiten. Verder speelt ook de duur en het aantal bemiddelingen een rol bij de kwalificatie. Beide vormen zijn juridisch bindend en hebben specifieke wettelijke bepalingen die hun werking reguleren.
Wat is een bemiddelingsovereenkomst?
Een bemiddelingsovereenkomst is een specifieke vorm van een overeenkomst van opdracht, zoals omschreven in artikel 7:425 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Deze overeenkomst houdt in dat de opdrachtnemer (tussenpersoon) zich tegenover de opdrachtgever verbindt om tegen loon werkzaam te zijn bij het tot stand brengen van een of meer overeenkomsten tussen de opdrachtgever en derden.
De bemiddelingsovereenkomst kent drie essentiële elementen:
- De opdrachtnemer moet als tussenpersoon werkzaam zijn bij het tot stand brengen van overeenkomsten.
- De overeenkomst die de tussenpersoon voorbereidt, wordt aangegaan in naam en voor rekening van de opdrachtgever.
- De tussenpersoon ontvangt loon voor zijn werkzaamheden.
Een bemiddelingsovereenkomst kan verschillende vormen aannemen, zoals makelaardij in onroerende zaken, arbeidsbemiddeling, relatiebemiddeling en bemiddeling bij kamerverhuur. Het is belangrijk te onderscheiden van de agentuurovereenkomst, die een duurzame relatie tussen handelsagent en principaal vereist en geregeld is in afdeling 7.7.4 BW.
Daarnaast zijn er specifieke bepalingen omtrent het loon van de tussenpersoon bij bemiddeling, zoals vastgelegd in artikel 7:426 BW. Het recht op loon kan afhankelijk zijn van de uitvoering van de bemiddelde overeenkomst, zoals bijvoorbeeld bij de verkoop van onroerende zaken.
In de praktijk kan een bemiddelingsovereenkomst ook betrekking hebben op onlineplatforms die als tussenpersoon fungeren bij het tot stand brengen van overeenkomsten tussen gebruikers.
Samenvattend, een bemiddelingsovereenkomst is een juridisch bindende afspraak waarbij een tussenpersoon tegen vergoeding bemiddelt bij het sluiten van overeenkomsten tussen een opdrachtgever en derden, en is onderworpen aan specifieke wettelijke bepalingen in het Burgerlijk Wetboek.
Wat zijn de criteria voor een agentuurovereenkomst?
Een agentuurovereenkomst is een specifieke vorm van een overeenkomst waarbij de ene partij, de principaal, aan de andere partij, de handelsagent, opdraagt om voor een bepaalde of onbepaalde tijd en tegen beloning bij de totstandkoming van overeenkomsten bemiddeling te verlenen. De handelsagent kan deze overeenkomsten eventueel op naam en voor rekening van de principaal sluiten zonder aan deze ondergeschikt te zijn.
De criteria voor een agentuurovereenkomst zijn als volgt:
- Opdracht en Verbintenis: De principaal draagt de handelsagent op, en de handelsagent verbindt zich, om voor een bepaalde of onbepaalde tijd bij de totstandkoming van overeenkomsten te bemiddelen
- Beloning: De handelsagent ontvangt een beloning voor zijn bemiddelingswerkzaamheden. Deze beloning kan variëren en kan bestaan uit provisie, een vaste vergoeding, of een combinatie van beide.
- Geen Ondergeschiktheid: De handelsagent handelt zonder ondergeschikt te zijn aan de principaal. Dit betekent dat de handelsagent zelfstandig opereert en niet onder directe controle of leiding van de principaal staat.
- Eventueel op Naam en voor Rekening van de Principaal: De handelsagent kan de door hem voorbereide overeenkomsten eventueel op naam en voor rekening van de principaal sluiten. Dit is echter niet verplicht en hangt af van de specifieke afspraken tussen de partijen.
Een belangrijk aspect van de agentuurovereenkomst is dat de handelsagent in beginsel alleen beloond wordt indien en voor zover er door diens bemoeiingen overeenkomsten tussen de principaal en derden tot stand komen. Dit benadrukt de prestatiegerichte aard van de beloning.
Daarnaast is het van belang dat de agentuurovereenkomst niet onder de Wet op het financieel toezicht valt, zoals aangegeven in artikel 7:428 lid 2 BW.
Kortom, de agentuurovereenkomst is een juridisch bindende afspraak waarbij de handelsagent tegen beloning bemiddelt bij het sluiten van overeenkomsten tussen de principaal en derden, zonder ondergeschikt te zijn aan de principaal, en eventueel deze overeenkomsten op naam en voor rekening van de principaal kan sluiten.
Wat zijn de juridische verschillen tussen agentuur en bemiddeling?
Het belangrijkste verschil tussen een agentuur- en bemiddelingsovereenkomst ligt in de aard en duur van de relatie:
- Agentuurovereenkomst: Duurzame relatie met voortdurende verplichtingen.
- Bemiddelingsovereenkomst: Incidentele opdrachten zonder duurzame relatie.
Daarnaast kent de agentuurovereenkomst specifieke wettelijke bepalingen ter bescherming van de handelsagent, zoals het recht op een klantenvergoeding bij beëindiging van de overeenkomst.
Hoe bepaalt de rechter de aard van de overeenkomst?
De rechter kijkt naar de feitelijke uitvoering van de samenwerking. Zelfs als partijen een overeenkomst als bemiddelingsovereenkomst bestempelen, kan de rechter deze als agentuurovereenkomst kwalificeren als de samenwerking voldoet aan de kenmerken daarvan.
Wat zijn de gevolgen van een verkeerde kwalificatie?
Een verkeerde kwalificatie kan leiden tot onverwachte verplichtingen, zoals het betalen van een klantenvergoeding of het toepassen van dwingendrechtelijke bepalingen. Het is daarom essentieel om de aard van de samenwerking correct te bepalen en vast te leggen.
Welke rechten heeft een handelsagent bij beëindiging van de overeenkomst?
Bij beëindiging van een agentuurovereenkomst heeft de handelsagent recht op een klantenvergoeding, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Deze vergoeding is bedoeld als compensatie voor de door de agent opgebouwde klantenkring waar de principaal van profiteert na beëindiging van de overeenkomst.
Hoe kunnen bedrijven en particulieren zich beschermen?
Het is raadzaam om:
- De aard van de samenwerking duidelijk vast te leggen in een schriftelijke overeenkomst.
- Regelmatig de samenwerking te evalueren en indien nodig de overeenkomst aan te passen.
- Juridisch advies in te winnen bij twijfel over de kwalificatie van de overeenkomst.
Advocatenkantoor in Amsterdam gespecialiseerd in agentuur- en bemiddelingsovereenkomsten
MAAK Advocaten behartigt graag uw belangen en onze gespecialiseerde advocaten hebben de kennis en ervaring die u zoekt bij al uw vragen rondom het verschil tussen een agentuur- en bemiddelingsovereenkomst.
